Cüzzam Hastalığı, cüzzam adı verilen bakterinin neden olduğu, deri ve çevresel sinir sistemi başta olmak üzere birçok organ ve sistemi etkileyen, bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. Hastalık lepra ya da eski dönemlerde miskin hastalığı olarak da bilinirdi. Cüzzam hastalığının bulaşma ihtimali çok azdır ancak halk arasında bulaşıcı hastalık olarak görülür ve korkulur. Hastalığın insandan insana bulaştığı söylenmektedir. Fakat bu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Bu yüzden hastalığın nasıl bulaştığı bilinmemektedir.

Türkiye'de cüzzam hastalığı sosyal hastalık olarak kayıt altına alınır. Bir zamanlar cüzzam hastaları toplumdan tamamen uzaklaştırıldı ve sağlıklı insanlar ile aynı ortamda bulunmalarına izin verilmezdi. Hastalık eskiden tüm dünya da görüldü. Ancak son yıllarda kırsal ve tropikal bölgelerde daha çok görülür. Ayrıca dengeli beslenmeyen ve yaşı ilerlemiş kişilerde daha sık görülür. Yapılan son sayıma göre ülkemizde 2758 cüzzam hastası bulunmaktadır.

Cüzzam bakterisi sinir ve deride ağır şekil bozukluğuna neden olur. Cüzzam hastalığının 2 tipi vardır. Bunların belirtileri de ayrı ayrı olabilir. Bunlar;

Tüberkülot Cüzzam Hastalığı: bu tip cüzzam hastalığı vücut direnci yüksek insanlarda da ortaya çıkabilir. Belirtiler kısmen lokaldir. Basil bacak ve kollarda bulunan çevresel sinirlere yerleşir ve bu kısım da bulunan sinirlerde küçük iltihap olukları meydana getirir. Sinir sistemini bozar ve hastada duyu kayıplarına neden olur. Nadiren de deride keskin kenarlı kabarık ve duyu kaybı olan deri lezyonları oluşur. Bu hastalık türünde basil sayısı oldukça azdır bu yüzden cüzzam hastalığını başkalarına bulaştırma ihtimalleri azdır.

Lepromatöz Cüzzam Hastalığı: bu tip cüzzam hastalığı vücut direnci çok zayıf ya da hiç olmayan insanlarda görülür. Bu tip cüzzamın ilk belirtileri arasında burun kanaması, burun tıkanması, burun tabanında çökme, saç dökülmesi, diz ve dirsekte lezyonlar ve kirpiklerde dökülme vardır. Lepromatöz cüzzam hastalığında erken tanı gereklidir. Eğer tedavi süreci erken başlatılmazsa basiller çok hızlı bir şekilde yayılır. Basil sinirlere yapışarak bacak ve ellerde eldiven şeklinde duyu kayıplarına neden olur. Tüm bu nedenlere bağlı olarak hasta da sakatlıklar, şekil bozuklukları ve ileri seviyede ölüm meydana gelir.

Cüzzam hastalığında erken tanı konulması durumunda hastalığın tedavisi gerçekleştirilir. Erken tanı ve tedaviden sonra hastalığın herhangi bir kalıntısı bulunmaz ancak dönem dönem hastalığın kontrolü gerekmektedir. Hastalığın bırakmış olduğu etkiler de cerrahi operasyonlar ile giderilir. Cüzzam hastalığı nadir görülen bir hastalık türü olduğu için ülkemizde sayılı hastanede tedavisi gerçekleştirilmektedir. Ayrıca kayıtlı hastaların tedavi masrafları dünya sağlık örgütü tarafından karşılanmaktadır.